Плэйфэйр(PlayFair) шифрлэлт гэж юу вэ?
Урьд бид Полибиус квадрат-н талаар тайлбарлаж байсан. Харин Плэйфэйр арга нь энэ аргыг сайжруулсан нэгэн хувилбар юм. Таньдагаар нь өмнөх квадрат дээрээ тайлбарлая. Гэж юу вэ? Playfair шифрийг 1854 онд Чарльз Уитстон боловсруулсан бөгөөд криптографийн салбарт өргөн хэрэглэгдэж байсан хос үсэгт шифрлэлтийн (digraph cipher) нэг төрөл юм. Энэ нь нэг үсгээр бус хоёр үсгээр шифрлэдэг […]
Математик тулаан III хэсэг (by Yamcha)
Математикийн олон гишүүнтийн ерөнхий томьёоны талаарх нэгэн түүх – Азгүй Галуа “5-с дээш зэргийн олон гишүүнтийн хариунд ерөнхий томьёо оршин байхгүй” болох нь Абелийн гараар тийнхүү батлагдав. Гэвч, “ерөнхий томьёо оршин байхгүй” гэж буй нь, нэг ёсондоо 5-с дээш зэргийн олон гишүүнт бүгд бодох боломжгүй гэсэн үг бус, хэлбэрээсээ хамаараад зарим төрлийн тэгшитгэлд томьёо байж […]
Математик тулаан II хэсэг (by Yamcha)
Математикийн олон гишүүнтийн ерөнхий томьёоны талаарх нэгэн түүх – Суут Абель Өмнөх хэсэгт бид 3 зэргийн олон гишүүнтийн томьёо, 4 зэргийн олон гишүүнтийн томьёонуудыг тойрсон түүхийг харуулсан бол 5 зэргийн олон гишүүнтийн томьёо гэж бий болов уу? “3, 4-ийнх байдаг юм чинь 5-ынх ч бас байж л таараа биз” гэж бодох нь хүний араншин гэлтэй. […]
Компьютер загварчлал, симуляци (Computer Simulation) Парт 1
Гэж юу вэ? Компьютер симуляци гэдэг үгийг хүмүүс сонсвол хэтэрхий хүндээр бодож магадгүй. Угаас хэрэглээнд маш цогцоор том системүүдэд ашигладаг тул тэр нь ч аргагүй. Гэвч угтаа яаж бодит ертөнц дээрх зүйлийг компьютероор бодуулах вэ? л гэдэг асуудал. Симуляци буюу загварчлал нь “Бодит үйл ажиллагаа, үр дүнг урьдчилан таамаглахад зориулагдсан компьютер дээр хийгдэх математик загварчлалын […]
Телеграф (Морз код)
19-р зууныг цахилгаан соронзонгийн нээлтийн үе гэж нэрлэж болохоор. Хувьсах гүйдэл, Транзистор, Гэрлийн ламп зэрэг маш олон нээлтүүд гарч байсны нэг нь Телеграф юм. Цахилгаан долгион ашиглан мэдээллийг алсын зайнд түргэн хугацаанд дамжуулах арга нь өнөө үед морз нэрээр л үлджээ. Телеграф нь одоо үед хэрэглэгддэггүй ч 19-р зуунаас эхлэн 20-р зууны дунд үе хүртэл […]
- 1
- 2
Шинэ бичвэрүүд
NIC(Network Interface Controller) Card 2025-04-01
Микросервис архитект� 2025-03-31
