Шифрлэлтийн төрлүүд: Нэг үсгийн орлуулган шифр (Monoalphabetic Substitution cipher)
Криптографид өгөгдлийн аюулгүй байдлыг хангах зорилгоор төрөл бүрийн нууцлалын арга технологи хэрэглэгддэг. Классик нууцлалын технологийг ерөнхийдөө хоёр бүлэгт ангилаж болно: 1. Орлуулагч (Substitution) Шифрийн Аргууд 2. Элементар шилжүүлэлтийн (Transposition) Шифрийн Аргууд Энэ бүлэгт дараах арга техникийг багтаадаг: Өнөөдрийн дугаараар хамгийн эхнийх буюу Нэг үсгийн орлуулгын шифр тайлбарлах болно. Гэж юу вэ? Мэдээллийг шифрлэхдээ 1 үсгийг […]
Плэйфэйр(PlayFair) шифрлэлт гэж юу вэ?
Урьд бид Полибиус квадрат-н талаар тайлбарлаж байсан. Харин Плэйфэйр арга нь энэ аргыг сайжруулсан нэгэн хувилбар юм. Таньдагаар нь өмнөх квадрат дээрээ тайлбарлая. Гэж юу вэ? Playfair шифрийг 1854 онд Чарльз Уитстон боловсруулсан бөгөөд криптографийн салбарт өргөн хэрэглэгдэж байсан хос үсэгт шифрлэлтийн (digraph cipher) нэг төрөл юм. Энэ нь нэг үсгээр бус хоёр үсгээр шифрлэдэг […]
Стегнограф(Steganography) гэж юу вэ? (Бичвэр мэдээлэлд өгөгдөл нууцлах нь)
Гэж юу вэ? Steganography (Стегнограф) гэдэг нь мэдээллийг далдлах буюу нууцлах шинжлэх ухаан юм. Андуурагдаж магадгүй тул: Сryptography (криптограф) буюу мэдээллийг шифрлэх нь мэдээллийг олж чадсан ч ойлгохгүй байдлаар өөрчилдөг бол стегнографын арга нь мэдээллийг нүдэнд үл харагдах байдлаар өөр мэдээлэлд шингээж нуух зарчимтай. Өөрөөр хэлбэл гаднаасаа энгийн текст, зураг, дуу, видео зэрэг мэт боловч […]
Полибиус квадрат (Polybius square) ба ADFGVX шифр
Үүсэл МЭӨ 4-р зууны үед буюу эртний Грекээс гаралтай бөгөөд тухайн үеийн түүхч Полибиус гэх эрхмийн нэрээр нэрлэгдсэн, криптографын арга юм. Энэхүү аргыг цэргийн харилцаанд нууц мессеж илгээхэд ашиглаж байсан ба өдгөө ч гэсэн энгийн бөгөөд үр дүнтэй шифрлэлтийн аргаар нэрлэгдэж байна. Анхдагч 1 2 3 4 5 1 A B C D E 2 […]
Телеграф (Морз код)
19-р зууныг цахилгаан соронзонгийн нээлтийн үе гэж нэрлэж болохоор. Хувьсах гүйдэл, Транзистор, Гэрлийн ламп зэрэг маш олон нээлтүүд гарч байсны нэг нь Телеграф юм. Цахилгаан долгион ашиглан мэдээллийг алсын зайнд түргэн хугацаанд дамжуулах арга нь өнөө үед морз нэрээр л үлджээ. Телеграф нь одоо үед хэрэглэгддэггүй ч 19-р зуунаас эхлэн 20-р зууны дунд үе хүртэл […]
- 1
- 2
Шинэ бичвэрүүд
Хамтдаа бодоцгооё №4 2025-04-15
TaoAvatar: Виртуал Ертөнци 2025-04-14
