Урьд бид Полибиус квадрат-н талаар тайлбарлаж байсан. Харин Плэйфэйр арга нь энэ аргыг сайжруулсан нэгэн хувилбар юм. Таньдагаар нь өмнөх квадрат дээрээ тайлбарлая.
Гэж юу вэ?
Playfair шифрийг 1854 онд Чарльз Уитстон боловсруулсан бөгөөд криптографийн салбарт өргөн хэрэглэгдэж байсан хос үсэгт шифрлэлтийн (digraph cipher) нэг төрөл юм. Энэ нь нэг үсгээр бус хоёр үсгээр шифрлэдэг онцлогтой бөгөөд энгийн цагаан толгойн шифрээс илүү аюулгүйд тооцогддог.
Түлхүүр матриц:
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |
| 1 | K | E | Y | A | B |
| 2 | C | D | F | G | H |
| 3 | I/J | L | M | N | O |
| 4 | P | Q | R | S | T |
| 5 | U | V | W | X | Z |
1. Түлхүүр матриц үүсгэх дүрэм:
- Сонгосон үгийн үсгүүдийг хүснэгтийн хамгийн эхэнд байрлуулна.
- Хэрэв давхацсан үсэг байвал эхнийхээр тооцно.
2. Бичвэрийг хос үсэг болгон хуваах
Шифрлэх үг: “BALLOON”
- Хэрэв давхардсан үсэг байвал тэдгээрийн хооронд ‘X’ нэмнэ. Жишээ нь, “HELLO” → “HE LX LO”
- Үсгүүдийг хоёроор бүлэглэнэ: BA LX LO ON
- Нэг үсэг илүү гарвал эцэст нь ‘X’ нэмнэ. Жишээ нь, “CAT” → “CA TX”
Заавал хос хосоороо байх ёстой тул сондгой гаргахгүйн тулд ийнхүү нөхөж байгаа хэрэг.
3. Хос үсгүүдийг шифрлэх дүрэм
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |
| 1 | K | E | Y | A | B |
| 2 | C | D | F | G | H |
| 3 | I/J | L | M | N | O |
| 4 | P | Q | R | S | T |
| 5 | U | V | W | X | Z |
Дүрэм 1: Хэрэв хос үсэг ижил мөрөнд байвал:
Баруун тийш нэг нүд шилжүүлнэ. Хэрэв захд байвал эхний үсэг рүү шилжинэ.
- “BA”
- B (1, 5); A (1, 4) => K (1, 1); B (1, 5)
- Шифрлэгдсэн: “KB”
Дүрэм 2: Хэрэв хос өөр өөр багана, мөрөнд байвал:
Баганын дугаарыг сольж тавина.
- Жишээ: “LX”
- ‘L’ (3, 2); ‘X’ (5, 4)
- L-н 2-г 4-р сольж бичнэ. 3, 4 буюу N
- Шифрлэгдсэн хос: “NV”
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |
| 1 | K | E | Y | A | B |
| 2 | C | D | F | G | H |
| 3 | I/J | L | M | N | O |
| 4 | P | Q | R | S | T |
| 5 | U | V | W | X | Z |
Дүрэм 3: Хэрэв хос үсэг ижил баганад байвал:
Доош нэг нүд шилжүүлнэ. Хэрэв захад байвал эхний үсэг рүү жилжинэ.
- Жишээ: “IP”
- ‘I’ (3, 1) → ‘P’ (4, 1)
- ‘P’ (4, 1) → ‘U’ (5, 1)
- Шифрлэгдсэн хос: “IP”
4. Шифрлэсэн текстийг гаргах
“BALLOON” → “BA LX LO ON”
- ‘BA’ → ‘KB’
- ‘LX’ → ‘NV’
- ‘LO’ → ‘MI’
- ‘ON’ → ‘OJ’
Шифрлэгдсэн текст: “KBNVMIOJ”
Дүгнэлт
Playfair шифр нь хос үсгээр ажилладаг тул энгийн нэг үсэгт шифрээс илүү аюулгүй байдаг. Гэхдээ энэ аргыг анализ хийх замаар эвдэх боломжтой тул орчин үеийн шифрлэлд төдийлөн хэрэглэдэггүй.
Шинэ бичвэрүүд
Ухаалаг Агент гэж юу в 2025-04-03
Data Poisoning гэж юу вэ? 2025-04-03
