H.G. Уэллсийн “Цаг хугацааны машин” хэмээх зохиолд гол дүр маань гэрэлтдэг гэрлүүд бүхий тусгай сандалд сууж, хэдэн тохиргоо хийснээр хэдэн зуун мянган жилийн ирээдүй рүү үсэрч очдог. Тэр үед Англи улс аль хэдийн оршин байхаа больж, Морлок болон Элой гэх хачин амьтадтай ертөнцөд хөл тавьдаг. Энэ нь гайхалтай уран зохиол мэт санагдаж болох ч физикчид цаг хугацаагаар аялах санааг үргэлж үл тоомсорлож, үүнийг хачин санаа, мистик үзэл, эсвэл хуйвалдаанчдын хийрхэл хэмээн үзсээр ирсэн нь үндэслэлтэй юм.
Гэсэн хэдий ч квантын гравитацийн гайхалтай дэвшлүүд цаг хугацааны аялалын онолыг дахин сэргээж байна. Одоо энэ сэдэв нь Physical Review сэтгүүлд онолын физикчдийн хэлэлцэх таатай сэдэв болсон байна. Гэхдээ цаг хугацаагаар аялахтай холбоотой нэг томоохон асуудал нь энэ онол олон төрлийн парадоксуудаар дүүрэн байдагт оршдог. Жишээлбэл, эцэг эхгүй хүний парадоксыг авч үзье: хэрэв та өнгөрсөн цаг хугацаанд буцаж очоод төрөхөөсөө өмнө эцэг эхээ алчихвал юу болох вэ? Асуулт: хэрэв таны эцэг эх төрөхөөс чинь өмнө нас барсан бол та тэднийг алах гэж төрөх боломжтой байх уу?
Мөн “өнгөрсөнгүй хүний парадокс” гэж бий. Жишээлбэл, залуу зохион бүтээгч гараждаа цаг хугацааны машин бүтээх гэж оролдох боловч амжилтгүй байлаа гэж төсөөлье. Гэтэл гэнэт хаанаас ч юм нэгэн хөгшин эр гарч ирээд түүнд цаг хугацааны машин бүтээх нууцыг зааж өгдөг. Залуу эр ирээдүйг мэддэгийнхээ ачаар хөрөнгийн зах зээл, уралдаан, спортын тэмцээнүүдээс асар их мөнгө олж, баяждаг. Дараа нь хөгширсөн хойноо тэрээр сүүлчийн удаа өнгөрсөн рүүгээ буцаж очоод залуу өөртөө цаг хугацаагаар аялах нууцыг заахаар шийддэг. Асуулт: цаг хугацааны машины санаа хаанаас үүссэн бэ?
Мөн “өөрийн эх болсон хүний парадокс” гэж нэг сонирхолтой жишээ бий. “Жейн” гэдэг охиныг нярай байхад нь асрамжийн газарт орхисон байдаг. Жейн өсвөр насандаа нэгэн эрд дурлаж, түүнтэй харилцаа үүсгэдэг. Гэвч тэр эр Жейнийг орхиж явсан ч жирэмсэн үлдээдэг. Жейн хүүхдээ төрүүлэхдээ бараг амиа алдахад хүрнэ. Охин төрмөгцөө учир битүүлгээр хулгайлагдаж алга болдог. Эмч нар Жейнийг эмчилж байхдаа түүнд эрэгтэй, эмэгтэй аль алиных нь бэлгийн эрхтэн байгааг илрүүлнэ. Жейн маш их цус алдсан тул амийг нь аврахын тулд эмч нар түүнийг эрэгтэй хүн болгох мэс засал хийж, Жейн “Жим” болж хувирна.
“Жим” архинд орж, амьдралаа доройтуулна. Нэг өдөр тэр нэгэн бааранд найрсаг зан гаргадаг зөөгчтэй уулздаг. Гэхдээ тэр зөөгч үнэндээ өөрөө цаг хугацааны аялагч байж таарна. Зөөгч Жимийг өнгөрсөн рүү авч явж, тэнд Жим өсвөр насны үзэсгэлэнт охинтой танилцдаг. Жим санамсаргүйгээр тэр охиныг жирэмсэн болгож, охин нь төрмөгц Жим гэмшлээсээ болж нялх охиныг хулгайлан асрамжийн газарт хүргэж өгдөг.
Цаг хугацаа өнгөрч, Жим цаг хугацааны аялагчдын багт орж, амжилттай амьдарна. Эцэст нь тэр өнгөрсөн рүү буцаж, бааранд зөөгч болж, залуу “Жим”-тэй өөртэйгөө уулзахаар шийддэг.
Асуулт: Жейн хэн юм бэ? Жейн өөрийн ээж, аав, ах, эгч, өвөө, эмээ, ач охин бүгд өөрөө болж таардаг!
Шинэ бичвэрүүд
“Animation vs.” цуврал 2025-04-02
NIC(Network Interface Controller) Card 2025-04-01
