Мulti-Factor Authentication (MFA) буюу Олон шатлалтай баталгаажуулалт нь аюулгүй байдлыг нэмэгдүүлэхийн тулд хэрэглэгчийг нэвтрэхдээ хоёр буюу түүнээс дээш төрлийн баталгаажуулалтыг хийхийг шаарддаг аргачлал юм. Энэ нь зөвхөн хэрэглэгчийн нэр, нууц үгээр нэвтрэхээс илүү хамгаалалт болж өгдөг.
Олон шатлалтай баталгаажуулалт (MFA) гэж юу вэ?
Орчин үеийн дижитал ертөнцөд кибер аюулгүй байдал улам чухал болж байгаа. Нэг л нууц үг хангалттай хамгаалалт болж чадахаа больсон тул олон шатлалтай баталгаажуулалтын системүүд өргөн хэрэглэгдэх болсон. MFA нь хэрэглэгчийн баталгаажуулалтыг нэмэгдүүлж, гадны халдлагаас сэргийлэх чухал хэрэгсэл болдог.
MFA-ийн үндсэн зарчим
MFA нь дараах гурван гол шалгуурын аль нэгийг эсвэл хоёрыг нь нэмэлт баталгаажуулалт болгон ашигладаг:
Мэддэг зүйл (Something You Know) – Нууц үг, PIN код гэх мэт.
Харьяалагддаг зүйл (Something You Have) – Гар утас, ухаалаг карт, USB токен гэх мэт.
Хэн болохыг батлах зүйл (Something You Are) – Хурууны хээ, нүдний солонгон бүрхүүл, нүүр таних технологи гэх мэт.
Жишээ нь, банкны аппликейшн руу нэвтрэхдээ эхлээд нууц үгээ оруулж, дараа нь утсандаа ирсэн нэг удаагийн кодыг (OTP) оруулснаар хандалтыг баталгаажуулдаг.
MFA-ийн давуу талууд
Аюулгүй байдлыг сайжруулна – Нууц үгээ алдсан ч гадны этгээд нэмэлт баталгаажуулалтгүйгээр хандалт хийх боломжгүй. Кибер халдлагаас хамгаална – Фишинг (phishing), brute-force халдлага, нууц үг алдагдах эрсдэлээс урьдчилан сэргийлнэ. Алсаас ажиллахад тохиромжтой – Байгууллагын ажилчид гаднаас холбогдож ажиллахдаа аюулгүй байдлаа хангах боломжтой. Хэрэглэгчийн итгэлийг нэмэгдүүлнэ – Вэбсайт, үйлчилгээнүүд найдвартай болсноор хэрэглэгчид итгэлтэй ашиглах боломж бүрдэнэ.
MFA-ийн сул талууд
Тохиргоо, ашиглахад төвөгтэй байж болно – Ялангуяа өндөр настай болон техникийн мэдлэг багатай хэрэглэгчдэд хүндрэлтэй байж магадгүй. Тоног төхөөрөмж шаарддаг – MFA нь зарим тохиолдолд нэмэлт төхөөрөмж (жишээ нь, аюулгүй байдлын токен, гар утас) шаардаж болно. Цаг их зарцуулдаг – Нэг удаагийн код авах, биометр баталгаажуулалт хийх гэх мэт алхмууд цаг авдаг.
Дараах зургаас MFA-ын төрлүүдийг харууллаа.
One-Time Password (Нэг удаагийн нууц үг)
Энэ нь хэрэглэгчийн утас эсвэл имэйл хаяг руу илгээгддэг нэг удаагийн нууц код юм.
Жишээ нь, банкны апп-д нэвтрэхдээ SMS-ээр ирсэн кодыг оруулах.
Authenticator App (Баталгаажуулагч апп)
Google Authenticator, Microsoft Authenticator гэх мэт апп ашиглан 30-60 секундын дотор өөрчлөгддөг динамик нууц үг үүсгэдэг.
Энэ арга нь SMS-ээс илүү аюулгүйд тооцогддог.
Email and SMS (Имэйл болон SMS баталгаажуулалт)
Имэйл эсвэл мессежээр код илгээж баталгаажуулалт хийх арга.
Хэрэглэгч өөрийн бүртгэлтэй утас эсвэл имэйлээр нэвтрэлтийг баталгаажуулдаг.
Biometrics (Биометр баталгаажуулалт)
Хурууны хээ, нүүр царай таних, нүдний солонгон бүрхүүл зэрэг хүний биеийн онцлог шинжийг ашигладаг.
Ухаалаг утас болон байгууллагын хамгаалалттай системүүдэд өргөн хэрэглэгддэг.
Physical Device Authentication (Физик төхөөрөмжөөр баталгаажуулалт хийх)
USB түлхүүр (YubiKey), ухаалаг карт зэрэг физик төхөөрөмж ашиглан баталгаажуулалт хийх арга.
Энэ нь хамгийн өндөр түвшний хамгаалалттайд тооцогддог.
Эдгээр төрлүүдийг хэрэглэснээр кибер аюулгүй байдлыг нэмэгдүүлж, гадны халдлагаас үр дүнтэй хамгаалах боломжтой.
MFA-г хэрхэн идэвхжүүлэх вэ?
Ихэнх онлайн платформууд MFA-г идэвхжүүлэх боломжтой. Жишээлбэл:
Google акаунтаа хамгаалахын тулд Google-ийн Аюулгүй байдлын тохиргоо руу орж, 2 шатлалтай баталгаажуулалт (2FA) идэвхжүүлнэ.
Facebook, Instagram зэрэг сошиал платформууд мөн MFA дэмждэг.
Байгууллагынхаа системд MFA шийдэл нэвтрүүлж, ажилчдынхаа аюулгүй байдлыг нэмэгдүүлэх.
Дүгнэлт
MFA нь орчин үеийн цахим аюулгүй байдлын чухал бүрэлдэхүүн хэсэг юм. Энэ нь нууц үгээ алдсан ч гуравдагч этгээд таны акаунтад нэвтрэхээс сэргийлдэг. Байгууллагууд болон хувь хүмүүс MFA-г ашигласнаар мэдээллээ илүү найдвартай хамгаалж, кибер халдлагын эрсдэлээс сэргийлэх боломжтой.
Та MFA-г ашиглаж эхлээгүй бол одооноос идэвхжүүлэхийг зөвлөж байна! 
Шинэ бичвэрүүд
Микросервис архитект� 2025-03-31
Хамтдаа бодоцгооё №3 2025-03-29
