Модулийн урвуу матриц
Криптограф нь математикийн шинжлэх ухаантай нягт холбоотой байдаг учраас энэ нийтлэлээс эхлээд түгээмэл хэрэглэгддэг математик аргуудыг тайлбарлахаар боллоо. Мөн сануулж хэлэхэд нийтлэлүүдийг маань ойлгохын тулд бага зэргийн суурь мэдлэг хэрэг болох байх шүү. Юун түрүүнд “матриц” гэж юу билээ? Англиар Matrix гэдэг. 
Энэ биш шүү 
[a, b][c, d] ЭнэИймэрхүү форматтай 2*2-с эхлүүлээд хязгааргүй байж […]
Шифрлэлтийн аргууд: Олон Үсгийн Орлуулган Шифр(Polyalphabetic substitution cipher)
1. Орлуулагч (Substitution) Шифрийн Аргууд Өнөөдрийн дугаараар тодруулсныг нь буюу Олон үсгийн орлуулган шифрлэлт-г тайлбарлах болно. Юун түрүүнд үсэг гэдгээр бид Цагаан толгойг төлөөлүүлж хэлж байгаа шүү. Гэж юу вэ? Олон үсгийн шифрлэлтийн арга (Polyalphabetic Cipher) нь үсгүүдийг нэг тогтсон цагаан толгойгоор бус уламжлалтаас өөр өөр олон цагаан толгой ашиглан шифрлэдэг. Энэ арга нь давтагдах […]
Шифрлэлтийн аргууд: Нэг үсгийн орлуулган шифр (Monoalphabetic Substitution cipher)
Криптографид өгөгдлийн аюулгүй байдлыг хангах зорилгоор төрөл бүрийн нууцлалын арга технологи хэрэглэгддэг. Классик нууцлалын технологийг ерөнхийдөө хоёр бүлэгт ангилаж болно: 1. Орлуулагч (Substitution) Шифрийн Аргууд 2. Элементар шилжүүлэлтийн (Transposition) Шифрийн Аргууд Энэ бүлэгт дараах арга техникийг багтаадаг: Өнөөдрийн дугаараар хамгийн эхнийх буюу Нэг үсгийн орлуулгын шифр тайлбарлах болно. Гэж юу вэ? Мэдээллийг шифрлэхдээ 1 үсгийг […]
Плэйфэйр(PlayFair) шифрлэлт гэж юу вэ?
Урьд бид Полибиус квадрат-н талаар тайлбарлаж байсан. Харин Плэйфэйр арга нь энэ аргыг сайжруулсан нэгэн хувилбар юм. Таньдагаар нь өмнөх квадрат дээрээ тайлбарлая. Гэж юу вэ? Playfair шифрийг 1854 онд Чарльз Уитстон боловсруулсан бөгөөд криптографийн салбарт өргөн хэрэглэгдэж байсан хос үсэгт шифрлэлтийн (digraph cipher) нэг төрөл юм. Энэ нь нэг үсгээр бус хоёр үсгээр шифрлэдэг […]
Стегнограф(Steganography) гэж юу вэ? (Бичвэр мэдээлэлд өгөгдөл нууцлах нь)
Гэж юу вэ? Steganography (Стегнограф) гэдэг нь мэдээллийг далдлах буюу нууцлах шинжлэх ухаан юм. Андуурагдаж магадгүй тул: Сryptography (криптограф) буюу мэдээллийг шифрлэх нь мэдээллийг олж чадсан ч ойлгохгүй байдлаар өөрчилдөг бол стегнографын арга нь мэдээллийг нүдэнд үл харагдах байдлаар өөр мэдээлэлд шингээж нуух зарчимтай. Өөрөөр хэлбэл гаднаасаа энгийн текст, зураг, дуу, видео зэрэг мэт боловч […]
Шинэ бичвэрүүд
CodeX[1] тэмцээний бодолт 2025-05-06
Trojan Horse Attack 2025-05-06
