fbpx

Крипто

Плэйфэйр(PlayFair) шифрлэлт гэж юу вэ?

Урьд бид Полибиус квадрат-н талаар тайлбарлаж байсан. Харин Плэйфэйр арга нь энэ аргыг сайжруулсан нэгэн хувилбар юм. Таньдагаар нь өмнөх квадрат дээрээ тайлбарлая. Гэж юу вэ? Playfair шифрийг 1854 онд Чарльз Уитстон боловсруулсан бөгөөд криптографийн салбарт өргөн хэрэглэгдэж байсан хос үсэгт шифрлэлтийн (digraph cipher) нэг төрөл юм. Энэ нь нэг үсгээр бус хоёр үсгээр шифрлэдэг […]

Стегнограф(Steganography) гэж юу вэ? (Бичвэр мэдээлэлд өгөгдөл нууцлах нь)

Гэж юу вэ? Steganography (Стегнограф) гэдэг нь мэдээллийг далдлах буюу нууцлах шинжлэх ухаан юм. Андуурагдаж магадгүй тул: Сryptography (криптограф) буюу мэдээллийг шифрлэх нь мэдээллийг олж чадсан ч ойлгохгүй байдлаар өөрчилдөг бол стегнографын арга нь мэдээллийг нүдэнд үл харагдах байдлаар өөр мэдээлэлд шингээж нуух зарчимтай. Өөрөөр хэлбэл гаднаасаа энгийн текст, зураг, дуу, видео зэрэг мэт боловч […]

Өгөгдөл ба ASCII код

Өмнөх үг Бид бүхэн Хоёртын тооллын систем “Тооцоолуур”-т гэх нийтлэл дээр өгөгдөл тооцоолуурт хадгалагдах зарчмын талаар болон багцлах талаар дурдсан. Хэрвээ уншаагүй бол эхлээд уншихыг зөвлөе. Хэдий нь уншсан бол сэдэвтээ орцгооё. Өгөгдөл Тооцоолуурт хадгалагдаж буй 01010011 01100101 01100011 01110010 01100101 01110100 . . . гэх мэт урт үргэлжилсэн тоонуудыг хүн ойлгохоор болгох хэрэгтэй. Бид […]

Полибиус квадрат (Polybius square) ба ADFGVX шифр

Үүсэл МЭӨ 4-р зууны үед буюу эртний Грекээс гаралтай бөгөөд тухайн үеийн түүхч Полибиус гэх эрхмийн нэрээр нэрлэгдсэн, криптографын арга юм. Энэхүү аргыг цэргийн харилцаанд нууц мессеж илгээхэд ашиглаж байсан ба өдгөө ч гэсэн энгийн бөгөөд үр дүнтэй шифрлэлтийн аргаар нэрлэгдэж байна. Анхдагч 1 2 3 4 5 1 A B C D E 2 […]

Хятадын DeepSeek AI нь ChatGPT-гийн AppStore дахь хаан ширээг булаалаа.

Хөөсрөл үү тэсрэлт үү? Даваа гарагт Хятадын AI стартап DeepSeek нь өрсөлдөгч OpenAI-ийн ChatGPT-г гүйцэж, Apple-ийн App Store-д АНУ-д хамгийн их татагдсан үнэгүй апп-ын байр сууриа эзэлсэн. DeepSeek-ийн AI Туслах хэрэгсэл нь ChatGPT-г түрүүлсэн. Үүний дагуу дэлхийн технологийн компаниудын хувьцааны үнэ унаж, зах зээлийн үнэлгээг тэрбумтаа хэмжээгээр алдахад хүргэсэн. Даваа гарагт хожим нь DeepSeek компани […]