Симметрик шифрлэлтийн аргууд: Хилл Шифр(Hill Cipher)
1. Орлуулагч (Substitution) Шифрийн Аргууд Өнөөдрийн дугаараар Хилл Шифртэй танилцацгаая. Орлуулалтын шифрийн төрөлд Полиграфик шифр-н арга гэж байдаг. Энэ нь бидний цуврал нийтлэлд “Хилл шифр” нэртэйгээр бичигдсэн байгаа. Учир нь энэ төрлийн шифрлэлтийн анхдагч нь 1929 онд Лестер Сандерс Хилл гэх эрхмийн бүтээсэн шифрлэлт юм. Энэ дугаараас эхлээд сэдвүүд маань илүү төвөгтэй, математик ойлголт шаардлагатай […]
Модулийн урвуу матриц
Криптограф нь математикийн шинжлэх ухаантай нягт холбоотой байдаг учраас энэ нийтлэлээс эхлээд түгээмэл хэрэглэгддэг математик аргуудыг тайлбарлахаар боллоо. Мөн сануулж хэлэхэд нийтлэлүүдийг маань ойлгохын тулд бага зэргийн суурь мэдлэг хэрэг болох байх шүү. Юун түрүүнд “матриц” гэж юу билээ? Англиар Matrix гэдэг. 
Энэ биш шүү 
[a, b][c, d] ЭнэИймэрхүү форматтай 2*2-с эхлүүлээд хязгааргүй байж […]
Симметрик шифрлэлтийн аргууд: Нэг үсгийн орлуулган шифр (Monoalphabetic Substitution cipher)
Криптографид өгөгдлийн аюулгүй байдлыг хангах зорилгоор төрөл бүрийн нууцлалын арга технологи хэрэглэгддэг. Классик нууцлалын технологийг ерөнхийдөө хоёр бүлэгт ангилаж болно: 1. Орлуулагч(Substitution) Шифрийн Аргууд 2. Элементар шилжүүлэлтийн(Transposition) Шифрийн Аргууд 3. Урсгал(Stream) Шифрийн Аргууд 4. Блок(Block) Шифрийн Аргууд Өнөөдрийн дугаараар хамгийн эхнийх буюу Нэг үсгийн орлуулгын шифр тайлбарлах болно. Гэж юу вэ? Мэдээллийг шифрлэхдээ 1 үсгийг […]
Стегнограф(Steganography) гэж юу вэ? (Бичвэр мэдээлэлд өгөгдөл нууцлах нь)
Гэж юу вэ? Steganography (Стегнограф) гэдэг нь мэдээллийг далдлах буюу нууцлах шинжлэх ухаан юм. Андуурагдаж магадгүй тул: Сryptography (криптограф) буюу мэдээллийг шифрлэх нь мэдээллийг олж чадсан ч ойлгохгүй байдлаар өөрчилдөг бол стегнографын арга нь мэдээллийг нүдэнд үл харагдах байдлаар өөр мэдээлэлд шингээж нуух зарчимтай. Өөрөөр хэлбэл гаднаасаа энгийн текст, зураг, дуу, видео зэрэг мэт боловч […]
Өгөгдөл ба ASCII код
Өмнөх үг Бид бүхэн Хоёртын тооллын систем “Тооцоолуур”-т гэх нийтлэл дээр өгөгдөл тооцоолуурт хадгалагдах зарчмын талаар болон багцлах талаар дурдсан. Хэрвээ уншаагүй бол эхлээд уншихыг зөвлөе. Хэдий нь уншсан бол сэдэвтээ орцгооё. Өгөгдөл Тооцоолуурт хадгалагдаж буй 01010011 01100101 01100011 01110010 01100101 01110100 . . . гэх мэт урт үргэлжилсэн тоонуудыг хүн ойлгохоор болгох хэрэгтэй. Бид […]
Шинэ бичвэрүүд
Робот Бидний Амьдралд 2025-05-19
Асимметрик түлхүүрий� 2025-05-18
